|
 Mengelberg uit Zeist, een neef van de bekende dirigent Willem Mengelberg, maakte de ramen in de Romaanse noordelijke dwars- en zijbeuk van de basiliek. Daarin worden de geloofsverkondigers uit deze streken afgebeeld, namelijk Willibrordus, Plechelmus, Otgerus, Wiro, Bernardus, Lambertus en Marcellinus. Deze ramen werden in 1942 geplaatst.
De vier Romaanse ramen links en rechts op het priesterkoor zijn van de hand van de bekende Oldenzaalse glazenier Jan Schoenaker. De ramen stellen de vier apocalyptische ruiters voor die door Johannes de Evangelist worden besproken in het Boek der Openbaring. Deze ramen werden gemaakt en geplaatst in 1955.
Schoenaker maakte een jaar eerder ter gelegenheid van het 1000-jarig bestaan van de Plechelmus-parochie ook drie ramen voor de Gotische zijbeuk. Door hun verhalende inhoud onderscheiden deze ramen zich duidelijk van de anderen. Het "rode" raam verbeeldt episoden uit het leven van St. Sylvester. Onderaan doopt Paus Silvester de Romeinse keizer.
 Het "blauwe" raam gaat over St. Martinus die zijn mantel in tweeën snijdt voor een bedelaar. Daarboven verschijnt Jezus hem in een droom en zegt "Wat gij aan de minsten der mijnen hebt gedaan, hebt gij aan mij gedaan." Links in het raam leeft St. Martinus als kluizenaar in een bos, maar ganzen verraden hem als de bewoners van Tours hem tot bisschop willen kiezen. Hij wordt daarop tot bisschop gewijd en verricht wonderen.
Het rechtse raam gaat over het leven van St. Plechelmus. Plechelmus reist met Wiro en Otger naar de Paus, die hem tot bisschop wijdt en naar Pepijn stuurt, die hem vervolgens het geloof laat brengen bij de Germanen. Alle ramen werden tussen 1955 en 1960 gemaakt door de Oldenzaalse glazenier Jan Schoenaker.
 Voor het boek 'Ramen die getuigen', dat in november 2006 is gepubliceerd, is door de 'Commissie Ramen Plechelmus' onder meer archiefonderzoek gepleegd in het Nederlands Architectuur-instituut in Rotterdam.
Aldaar is allerlei materiaal van het voormalige architecten-bureau en kunstenaarscollectief van P.J.H. Cuypers ondergebracht en toegankelijk gemaakt.
De speurtocht leverde veel nuttige informatie op, waaronder de getoonde schets van gebrandschilderde ramen.
|
Anno 2006 bestaat beglazing van de St. Plechelmusbasiliek uit maar liefst 46 gebrandschilderde ramen, daterend uit het einde van de 19de en het midden van de 20ste eeuw. Het laten maken van deze kleurige vensters is een kostbare zaak en heeft jaren geduurd. Dat is ook de reden dat er niet echt een totaalplan aan ten grondslag heeft gelegen. Een uitgebreide beschrijving van de betekenis van de ramen is in een boek vastgelegd.
