Het huidige hoofdorgel van de St. Plechelmusbasiliek werd in 1970 geplaatst ter vervanging van een orgel van de firma Pels. Het nieuwe instrument was afkomstig uit de Grote Kerk te Hoorn. Het is in 1889 voor laatstgenoemde kerk gebouwd door Johan Frederik Witte van de firma J. Bätz & Co. te Utrecht.

In 1971 is het instrument door de firma L. Verschueren te Heythuysen naar de basiliek in Oldenzaal verplaatst en gerestaureerd.

De Rijksdienst voor de Monumentenzorg vond het bij die gelegenheid helaas noodzakelijk het originele neo-renaissance front van 1889 te laten vervangen door het huidige eigentijdse front.

De afgebeelde dwarsdoorsnede van het Witte-orgel is afkomstig van mr. A. Bouman te Eelde, en is getekend naar de oorspronkelijke werktekening van J.Fr. Witte uit 1889 zoals die is afgebeeld in Orgelbouwkunde door A.P. Oosterhof en mr. A. Bouman (Leiden 1971, pag. 290). Foto's van het oorspronkelijke front alsmede van de speeltafel zijn afgedrukt in de zeer uitvoerige tweedelige dissertatie van dr. Teus den Toom: De orgelmakers Witte (Heerenveen, 1997).

De fraaie vrijstaande speeltafel met register-terrassen - naar Franse voorbeelden - alsmede de dispositie en de mechanische tractuur zijn nog geheel oorspronkelijk.

De klank van het Oldenzaalse Witte-orgel is samen met die van elf andere instrumenten van twee generaties Witte te beluisteren op een set van vier CD's, uitgegeven door Lindenberg te Rotterdam (1997).

Het Witte-orgel wordt in de St. Plechelmusbasiliek gebruikt voor allereerst liturgische doeleinden: voor-, tussen- en naspelen, begeleiding van samenzang, alsmede van de klassieke Latijnse kerkmuziek, gezongen door het Plechelmus-Antoniuskoor van de basiliek. Missen van onder meer Monteverdi, Mozart, Haydn en Vierne, evenals motetten van Bach tot Duruflé.

Het klankkarakter van dit laat-romantische orgel leent zich bijzonder goed voor het begeleiden van de menselijke stem. Voorts is er het concertgebruik: in de St. Plechelmusbasiliek bestaat een praktisch ononderbroken concerttraditie sinds 1949. De Hengelose organist, pianist, dirigent en componist Alphons Gaalman was hiervan de initiator en heeft bijna tot aan zijn dood in 1986 orgelconcerten gegeven, zowel solistisch als samen met vele andere instrumentale en vocale solisten en ensembles.

De aanschaf van het Witte-orgel in 1970 werd mede mogelijk gemaakt door de toenmalige Stichting Orgelconcerten Plechelmusbasiliek, die als opvolger van Alphons Gaalman de organist van de Haarlemse kathedraal, Bernard Bartelink, enkele seizoenen heeft laten concerteren in de Oldenzaalse basiliek. Genoemde stichting is inmiddels opgegaan in de Stichting Twentse Matthäus Passion die hier jaarlijks de 'grosse Passion' en het Weihnachts-oratorium van Bach organiseert.

In 1997 is op initiatief van de organist van de basiliek een Orgelcommissie opgericht die de traditie van de concerten rond het Witte-orgel voortzet, op zaterdagmiddagen in de zomermaanden. Organisten, maar ook andere musici – solisten en ensembles - treden dan op.